نعناع گياهي علفي و چندساله است. نعنا از خانواده نعنايان يا لب گشادگان است. ارتفاع نعنا بين ۳۰ تا ۵۰ سانتي‌متر است. از برگ نعناع براي مصارف دارويي، خوراكي، آرايشي و …. استفاده مي‌شود. نعنا جزء سبزيجات موردعلاقه ايرانيان است كه به‌صورت تازه و خشك‌شده مصرف مي‌شود. گياه معطري است طوري كه فضاي مورد كشت را عطرآگين مي‌كند. طعم تندي دارد. از نعناع براي تهيه دمنوش و نوشيدني استفاده مي‌شود. برگ‌هاي آن براي مصرف بهتر است در سايه خشك شود تا عطر آن حفظ شود. از اين نعنا در تهيه ادويه نيز استفاده مي‌شود. معمولاً در انتهاي ساقه گل‌هاي خوشه‌اي كوچك سفيد و بنفش‌رنگي ظاهر مي‌شود. توجه نماييد قبل از اينكه گياه به گل بنشيند آن را برداشت كنيد. با هر بار برداشت دوباره ساقه نعناع رشد مي‌كند. اين گياه برگ‌هاي به نسبت ساده و متقابلي دارد. گياهي ريزوم دار است كه ريشه‌هاي آن داراي انشعابات فراواني است طوري كه محيط مورد كشت را طي مدت‌زماني فرا مي‌گيرد. نعناع به‌وسيله ريشه‌هاي زيرزميني گياهان جديد توليد مي‌كند.
كاشت
بذرهاي نعنا بسيار ريز بوده و براي كاشت بايد مراقب بود بذرها در عمق كم كاشته شود تا توانايي جوانه‌زني را داشته باشند. نعنا گياهي است كه براي رشد نياز به خاك سبك و با زهكشي بالا نياز دارد. نعنا گياهي آفتاب دوست بوده ولي بهتر است در نيم‌سايه كاشته شود تا نتيجه بهتري حاصل شود و از عطروطعم آن كاشته نشود. اين گياه را از اسفند تا اواسط تابستان كشت مي‌كنند. مدت‌زمان كاشت تا برداشت اين گياه ۶۰ تا ۹۰ روز بعد از كاشت است.
بهتر است براي كاشت در گلدان از خاك‌هاي آماده همانند كمپوست يا پيت ماس استفاده شود تا هم مواد مغذي گياه تأمين شود و هم براي نگه‌داري گلدان در منزل حشرات و آفات شما و نعنا را اذيت نكنند. دوره رشد و مدت‌زمان كاشت بذر تا بالغ شدن گياه ۶۰ تا ۹۰ روز است. مدت‌زمان جوانه زدن بذر نعنا بستگي به دماي كاشت و شرايط خاك از ۷ تا ۱۵ روز متغير است، اگر دما بين ۱۵ تا ۱۸ درجه بوده و خاك زهكشي مناسبي داشته باشد بذرها در كمتر از يك هفته جوانه خواهند زد. دماي كاشت را حتماً رعايت كنيد تا نتيجه‌گيري موفقيت‌آميز باشد. براي كاشت در فضاي باز در فصل بهار و بعد از رفع سرماي بهاره اقدام كنيد.
براي كاشت در گلدان، گلدان موردنظر را از خاك مرغوب (بهتر است خاك آماده استفاده كنيد) پر مي‌كنيم (بيش از ۳/۴ گلدان). گلدان انتخابي بايد زهكشي خوبي داشته باشد (در انتهاي آن سوراخ مناسبي براي خروج آب اضافي باشد). سپس اقدام به آبياري گلدان مي‌كنيم تا آب كاملاً از گلدان خارج شود. فواصل بذرها را ۱۰ تا ۱۵سانتي‌متر در نظر بگيريد، براي كاشت در زمين به‌صورت رديفي بايد فاصله بين رديف‌ها را ۵۰ تا ۷۰ و فاصله بين گياهان را ۱۵ تا ۲۰سانتي‌متر در نظر گرفت. عطر بالاي نعنا باعث دور شدن حشرات از اطراف گياه و گلدان مي‌شوند و مقابله گر خوبي براي برخي آفات است.
براي كاشت گلداني بايد از گلدان با عمق حداقل ۱۵ تا ۲۰سانتي‌متري و دهنه ۱۰ تا ۱۵سانتي‌متري استفاده نمود. براي كاشت در باغچه و باغ به فواصل ۱۵ تا ۲۰سانتي‌متر ۲يا ۳ عدد بذر قرار مي‌دهيم و بعد از رشد از ميان ۳ گياه، ۲ گياه ضعيف‌تر را حذف كرده و گياه قوي‌تر را نگه مي‌داريم. البته مي‌توان براي اينكه بذر كمتري مصرف نمود ابتدا بذرها را در سيني نشاء يا ليوان‌هاي يك‌بارمصرف بكاريم و بعد از رشد و رسيدن به ارتفاع حداقل ۵سانتي‌متري اقدام به جابجايي آنها به زمين اصلي نماييم.
بعد از چند ساعت از آبياري گلدان بذرها را بر روي خاك به فاصله ۱۰ تا ۱۵سانتي‌متر از يكديگر قرار مي‌دهيم و حداكثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روي آن خاك مي‌ريزيم (نيم سانتي‌متر). ريختن خاك زياد روي بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمي‌توانند رشد كنند. سپس با افشانه آب را بر روي سطح خاك اسپري كنيد به صورتي كه مطمئن شويد آب به بذرها رسيده و اين كار را هر روز يا روزي دو بار انجام دهيد. قبل از سبز شدن بذر نعنا نبايد اجازه دهيد سطح خاك خيلي خشك شود در اين صورت از جوانه زدن خبري نيست. آبياري زياد نيز باعث مي‌شود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانه‌زني صورت نگيرد. هنگامي‌كه سطح خاك كمي خشك شد اقدام به آبياري مجدد كنيد.
البته مي‌توانيد بذرها را به‌صورت دست پاش بر روي سطح خاك بريزيد و با چنگال سطح خاك را زيرورو كنيد تا بذرها به زير خاك بروند و بعد از رشد گياهان را با فاصله ۳۰سانتي‌متري وجين كنيم و آن‌هايي را كه از خاك خارج كرده‌ايم در جايي ديگر بكاريم. نعنا فضاي زيادي را نمي‌گيرد. فاصله بين هر دو گياه از هم ۱۰ تا ۱۵سانتي‌متر يا كمي بيشتر باشد. در گلدان سايز كوچك ۵ عدد و در سايز متوسط حداكثر ۱۰ عدد بذر با فاصله قرار دهيد. مي‌توانيد در سيني نشاء هم اقدام به كاشت بذرها بكنيد و بعد از رشد گياهان (نعنا)، آنها را به محل اصلي انتقال بدهيد.
بذر نعنا را در هر فصلي مي‌توان كاشت ولي براي كاشت در زمين و فضاي باز بهترين فصل براي كاشت آن بهار و تابستان است. هيچ چيزي لذت‌بخش‌تر از اين نيست كه هر روز از سبزي‌اي مصرف كنيم كه خودمان در گلدان يا باغچه كاشتيم و رشدش رو ديديم و با آبي آبياري كرديم كه از تميز بودنش اطمينان داريم. مشاهده رشد هر روزه سبزي‌ها در گلدان و برداشت و مصرف آن يكي از راه‌هاي يافتن آرامش در اين ايام است.
ابزار موردنياز براي بذر نعنا در باغچه عبارت‌اند از: بذر، خاك استاندارد (پيت ماس و كمپوست آماده)، گلدان مناسب، دستكش، آبپاش كوچك، بيلچه و الك تنها ابزارهاي كاشت سبزي در آپارتمان. خاك را الك (سرند) كرده تا نرم و يكدست شود. براي اين كار بهتر است ابتدا مقداري خاك‌برگ يا كمپوست يا كود حيواني بر روي باغچه ريخته و با بيلچه خاك را زيرورو بكنيم و سپس خاك را نرم و تخت و يكدست مي‌كنيم. بذرها را با فاصله ۱۵ تا ۲۰سانتي‌متر از هم و رديف‌هايي به فاصله ۵۰ تا ۷۰سانتي‌متر بكاريد و بر روي آن به ارتفاع ۰٫۵سانتي‌متر خاك بريزيد. سپس به‌آرامي اقدام به آبياري مي‌كنيم به صورتي كه آب بذرها را جابجا نكند. تا قبل از سبز شدن باغچه نبايد اجازه دهيم خاك خشك شود. مي‌توانيد در هر گود ۲يا ۳ عدد بذر قرار دهيد و بعد از رشد گياه، دو گياهي كه ضعيف‌ترند را حذف نموده و گياه قوي‌تر را نگه داشت. بهتر است در سيني نشاء اقدام به كاشت بذرها بكنيد و بعد از رشد، آنها را به محل اصلي انتقال بديد.
براي برداشت به‌خصوص در اولين برداشت‌ها بهتر است از قيچي استفاده كنيم زيرا بذرها زياد در عمق قرار نداشته و ريشه قوي ندارد درنتيجه ممكن است از خاك دربيايند. براي برداشت سبزي‌ها را نبايد از ريشه دربياوريم بلكه تنها چند برگ بالايي آن را به‌صورت سرچين جدا كرده و مصرف مي‌كنيم. بعد از گذشت چند روز از برداشت نعنا، مجدد مي‌توانيد آن را برداشت كنيم و سبزي‌ها دوباره سبز مي‌شوند.
خواص نعنا
۱. نعناع و كاهش وزن
نعناع سلاح سري شما براي كاهش وزن خواهد بود. نعناع آنزيم‌هاي هضم غذا را تحريك مي‌كند تا مواد مغذي را از غذا جذب كنند و چربي را به‌عنوان انرژي، استفاده كنند. در سال ۲۰۰۳، محققان به بررسي ۱۴ گياه و ادويه پرداختند تا اثر آنها را روي فعاليت آنزيم‌هاي گوارشي درون پانكراس و روده‌ي كوچك موش‌ها مشاهده كنند. محققان دريافتند كه نعناع يكي از مؤثرترين گياهاني بود كه باعث تحريك اين فعاليت‌ها و تبديل غذا به انرژي مي‌شد. سيستم گوارش انسان‌ها نيز بسيار شبيه موش‌ها است. با اضافه كردن نعناع به رژيم غذايي، بيشتر چربي‌‌هاي مصرفي به انرژي تبديل خواهد شد. افرادي كه تمايل دارند وزن خود را كاهش دهند، يك ربع قبل و بعد از مصرف غذا ، نصف استكان عرق نعنا مصرف كنند چرا كه مصرف نعنا، ميزان چربي سازي را در بدن كاهش مي دهد.
۲. نعناع و سوءهاضمه و گاز معده
اين دو عارضه از بدترين مشكلات گوارشي هستند كه يك فرد مي‌تواند آنها را تجربه كند. انسان‌هاي باستان براي كنترل گاز معده كمي نعناع را مي‌جويدند. باور بر اين است كه نعناع سبب بهبود جريان صفرا، درون معده مي‌شود كه به هضم غذا خيلي كمك مي‌كند. به همين دليل، مصرف چاي نعناع يك داروي خانگي براي درمان نفخ شكم و درد ناشي از گاز معده و نفخ است. برگ‌هاي نعناع فلفلي (منتا پيپريتا) مي‌توانند به‌صورت نعناع خشك يا تازه در تهيه‌ي چاي به‌كار روند. برگ نعنا درمان مناسبي براي رفع سردرد، تب، حالت تهوع، اختلالات گوارشي و … محسوب مي شود. شربت نعنا نيز سيستم گوارشي را تسكين مي دهد و در رفع گاز معده كمك مي كند.
۳. نعناع سبب افزايش هشياري ذهني و حافظه مي‌شود
مطالعه‌اي كه اخيراً انجام شده نشان مي‌دهد افرادي كه آدامس نعناعي مي‌جوند، از هشياري و حافظه‌ي بيشتري نسبت به بقيه برخوردارند.
۴. نعناع سبب كاهش آلرژي‌هاي فصلي مي‌شود
نعناع نوعي آنتي‌اكسيدان به نام اسيد رزمارينيك دارد. اين آنتي‌اكسيدان در انواع گياهان وجود دارد اما هيچ‌‌يك به اندازه‌ي نعناع داراي اين ماده‌ي ارزشمند نيستند. تحقيقات زيادي روي اثر اين ماده بر آلرژي‌هاي فصلي انجام شده است و به‌خاطر خواص ضدالتهابي‌اش، يكي از مؤثرترين روش‌هاي درماني علائم آلرژي است. دمنوش نعنا مي تواند در تنفس بهتر به فرد كمك كرده راه تنفسي را باز كرده و حتي مي تواند به صورت يك عامل ضد ميكروبي در دهان عمل كند.
۵. نعناع و خواص ضددرد آن
دفعه‌ي بعد كه سردرد داشتيد، به‌جاي رفتن به داروخانه، كمي نعناع مصرف كنيد. بنا به نتايج تحقيقات دانشگاه نيو‌كاسل، جويدن نعناع به اندازه‌ي مسكن‌هاي موجود در بازار مؤثر است. دانشمندان تركيبات ضددرد نعناي برزيلي را امتحان كردند و دريافتند كه اثر آن به اندازه‌ي آسپرين‌هاي مصنوعي است. روغن نعناع، علايم معده درد، گرفتگي عضلاني و سندروم روده تحريك پذير را تسكين مي دهد و در نتيجه عضلات نرم و شل مي شوند.
۶. اثر نعناع روي سرماخوردگي
سرماخوردگي سبب افزايش خلط و آبريزش بيني مي‌شود. شايد گاهي اوقات نياز داشته باشيد تا دارو مصرف كنيد اما نعناع نيز مي‌تواند همان اثر را داشته باشد. همچنين مصرف نعناع همراه با چاي، سبب رفع گلودرد مي‌شود.
۷. نعناع به درمان حالت تهوع كمك مي‌كند
اگر حالت تهوع داريد مي‌توانيد چند برگ نعناع را در كف دست خود خرد و آنها را بو كنيد. رايحه‌ي اين گياه به‌سرعت حال شما را خوب مي‌كند. چاي نعنا از تهوع صبحگاهي در دوران بارداري پيش گيري مي كند.
۸. نعناع سبب آساني فرايند شيردهي به كودك مي‌شود
محققان باور دارند كه نعناع در درمان درد ناشي از شيردهي به كودك بسيار مؤثر است. تحقيق منتشر شده در مجله‌ي (Breastfeeding) نشان مي‌دهد كه آب نعناع جلوي ترك خوردن نوك پستان‌ها و درد آنها را خواهد گرفت.
۹. نعناع به درمان خارش پوست كمك مي‌كند
از نعناع مي‌توانيد براي درمان خارش پوست ناشي از گزش حشرات، حساسيت و جوش استفاده كنيد. شما مي‌توانيد به صورت موضعي، نعناع را روي پوست قرار دهيد و سبب آرامش آن شويد.
۱۰. نعناع به درمان سندرم روده‌ي تحريك‌پذير كمك مي‌كند
آمار مبتلايان به اين بيماري بسيار بالا است. در سال ۲۰۱۱ در آمريكا از هر ۵ نفر يكي به سندرم روده‌ي تحريك‌پذير مبتلا بود. اولين بار محققان استراليايي نشان دادند كه نعناع چطور به درمان اين عارضه كمك مي‌كند. آنها در تحقيقات‌شان نشان دادند كه چطور نعناع درون روده‌ي بزرگ يك كانال ضددرد ايجاد مي‌كند و درد ناشي از التهاب را در دستگاه گوارش برطرف مي‌كند. البته مهم است كه بدانيد روغن نعنا بايد مستقيما درون روده‌ي بزرگ قرار بگيرد تا اثر خود را نشان بدهد. مصرف كپسول‌هاي ژلاتيني معمول فقط سبب ايجاد بازگشت اسيد معده مي‌شود.
براي خريد بذر نعنا و ساير سبزي جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳