گياه بادرنجبويه (Lemon balm) بومي آمريكا است. بذر بادرنجبويه به آساني در زمين قابل كاشت است. يك گياه شيرين و معطر از خانواده نعنا است. از بادرنجبويه خشك شده به‌عنوان چاشني استفاده مي‌شود. همچنين بادرنجبويه كوهي در برخي از نوشيدني‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. از خواص بادرنجبويه اين كه با توجه به طبع بادرنجبويه اثر آرام‌بخشي اعصاب و بيماري‌هاي معدي و قلبي دارند. از آن به‌عنوان آرام‌بخش استفاده مي‌شود و اثر سنبل‌الطيب (Valeriana officinalis) را تشديد مي‌كند. عرق بادرنجبويه نيز در آرام كردن درد معده با منشأ عصبي مؤثر است. از اسانس آن استفاده‌هاي فراواني در صنايع آرايشي بهداشتي و داروسازي مي‌شود. گل‌هاي آن‌كه در خرداد تا اواسط مرداد ظاهر مي‌شود، رنگ سفيد يا گلي دارند و به تعداد ۶ تا ۱۲ تايي نيز در كنار برگ‌ها ظاهر مي‌شوند. اين گياه ارزشمند مقاوم به خشكي بوده و آفتاب دوست است.
بادرنجبويه گياهي است پايا، پرشاخه و پرپشت به ارتفاع ۳۰ تا ۸۰ سانتي‌متر و حتي بيشتر به حالت وحشي و خودرو در ايران مي‌رويد و همچنين در نواحي مختلف پرورش مي‌يابد. از مشخصات آن اين است كه ريشه كوچك و استوانه‌اي شكل، سخت و منشعب دارد. برگ‌هاي پوشيده از تار، متقابل، بيضوي، به شكل قلب و دندانه‌دار (دندانه‌هاي فاصله‌دار) است. درازاي برگ‌هاي آن ۵ تا ۸ سانتي‌متر و پهناي آن ۴ تا ۵ است. بعلاوه در سطح پهنك برگ آن رگبرگ‌هاي متعدد به وضع مشبك ديده مي‌شود. رنگ برگ‌هاي آن در سطح فوقاني پهنك، سبز تيره ولي در سطح تحتاني آن سبز روشن است. كاسه و جام آن داراي دو لب است كه در آن لوب فوقاني جام شامل دو لوب ولي لوب تحتاني مركب از ۳ لوب است. درون گل نيز ۴ پرچم (۲ بزرگ و ۲ كوچك) جاي دارد. ميوه‌اش چهار فندقه‌اي قهوه‌اي‌رنگ است. گياه بادرنجبويه از طريق بذر به آساني در زمين قابل كاشت است. در هر گرم، حدود ۲۰۰۰ بذر بادرنجبويه وجود دارد. بادرنجبويه تا ارتفاع ۶۰ سانتي‌متر رشد مي‌كند و در آخر تابستان گل‌هاي كوچك دو لبه‌اي در اين گياه به وجود مي‌آيد. برگ‌هاي گياه بادرنجبويه عطر و بوي دلپذيري منتشر مي‌كنند. در سايت گياهان دارويي ارزشمندي نظير گل‌گاوزبان ايراني، خاكشير ايراني، مريم گلي و… موجود است كه اميدواريم از كاشت اين گياهان پرخاصيت بهره‌مند شويد.
خاك
گياه بادرنجبويه خاك حاصلخيز با زهكشي خوب را ترجيح مي‌دهد. خاك‌هاي رسي يا لوم شني براي كاشت بادرنجبويه مناسب هستند.
كاشت بادرنجبويه
تكثير توسط بذر بادرنجبويه به دور روش مستقيم و غيرمستقيم انجام مي‌گيرد:
كشت مستقيم: بادرنجبويه را در زمان مناسب (اواخر پائيز) به‌صورت رديفي كشت مي‌كنند بذرهايي كه اواخر پائيز كشت مي‌شوند پس از طي دوره سرماي زمستان در اوايل بهار سبز مي‌شوند. رشد اوليه بادرنجبويه بسيار كند است و علف‌هاي هرز مي‌توانند بدون رقابت به‌سرعت توسعه يابند و رويش گياهان را تحت پائيز قرار دهند. لذا كشت مستقيم مناسب نيست و تنها در سطوح كوچك اين كشت توصيه مي‌شود.
كشت غيرمستقيم: در اواسط بهار (اواخر فروردين اوايل ارديبهشت) بذر را در خزانه هواي آزاد و اواخر بهمن در خزانه زير پلاستيك كشت مي‌كنند پس از كاشت به‌منظور ايجاد تراكم در بستر سطحي خاك، غلتك مناسبي زده مي‌شود. آبياري منظم و مبارزه با علف‌هاي هرز در طول رويش گياهان نقش عمده‌اي در سرعت رشد بادرنجبويه دارد. اواخر تابستان (شهريور) زمان مناسبي براي انتقال نشاء از خزانه هواي آزاد و اواسط ارديبهشت نيز زمان مناسب براي انتقال نشاء از خزانه زير پلاستيك به زمين اصلي است.
تكثير رويشي: تكثير رويشي از طريق تقسيم بوته انجام مي‌گيرد. گياهان دو تا سه‌ساله را بايد از خاك خارج كرد. پس از تميز كردن ريشه از علف‌هاي هرز و جدا كردن قسمت‌هاي پوسيده و آلوده برحسب اندازه پايه مادري آن را به سه تا چهار قطعه تقسيم مي‌كنند. هر بوته شامل ريشه ساقه و چند برگ باشد به علت هزينه و كار زياد، تكثير رويشي فقط در شرايط خاص كاربرد دارد.
مدت‌زمان جوانه‌زني: بذر بادرنجبويه بعد از گذشت ۱۲ تا ۲۱ روز جوانه مي‌زند.
داشت
در سال اول رويش تا قبل از بسته شدن فواصل بين رديف‌ها بر اثر رشد گياهان دو تا سه بار بايد اقدام به وجين مكانيكي علف‌هاي هرز نمود. در سطح كوچك روش مكانيكي و در سطوح وسيع كشت علاوه بر وجين مكانيكي بايد از علف‌كش‌هاي مناسب استفاده نمود. در كشت مستقيم اوايل بهار و در كشت غيرمستقيم پس از انتقال نشاءها به زمين اصلي از علف‌كش مركازين به مقدار ۳ تا ۴ كيلوگرم در هكتار مي‌توان استفاده نمود. براي مبارزه با علف‌هاي هرز گياهان دوساله و يا بيشتر اوايل بهار قبل از رويش مجدد از علف‌كش مركازين به مقدار چهار تا شش كيلوگرم در هكتار يا از علف‌كش پاتوران (patoran) به مقدار ۵/۳ تا ۵ كيلوگرم در هكتار به‌صورت محلول باشي مي‌توان استفاده نمود. از اين علف‌كش‌ها تا اولين برداشت پيكرو رويشي چند بار مي‌توان استفاده نمود. پس از اولين برداشت مي‌توان از علف‌كش مركازين به مقدار ۳ كيلوگرم استفاده كرد. براي مبارزه با لارو بعضي حشرات مي‌توان از بازودين Basudin 5G به مقدار ۳۰ كيلوگرم در هكتار يا بازودين ۱۰ گرم به مقدار ۱۵ كيلوگرم در هكتار به‌صورت محلول‌پاشي در خاك استفاده نمود. براي مبارزه با كك نباتي شلغم و زنجره و شته سبز مي‌توان از محلول يك درصد بي، آي ۵۸ يا محلول ۱/۰ تا ۲/۰ درصد فوسيدري استفاده نمود. ۲۵ روز قبل از برداشت محصول بايد از بكار بردن اين سموم خودداري شود. براي مبارزه با بيماري قارچ لكه برگي مي‌توان از محلول فوندازول يا برستون به‌صورت محلول‌پاشي استفاده كرد.
برداشت
در سال اول يك‌بار ولي از سال دوم به بعد دو يا حتي سه مرتبه پيكر رويشي بادرنجبويه را مي‌توان برداشت كرد. زمان مناسب براي اولين برداشت مرحله گل‌دهي (اواخر تير) است. دو بين برداشت معمولاً اواسط شهريور انجام گيرد چنانچه شرايط آب و هوايي مناسب باشد اواخر مهرماه نيز مي‌توان سومين برداشت را انجام داد. پيكر رويشي گياهان از ۴ تا ۵ سانتي‌متري از سطح زمين برداشت مي‌شوند. پيكر رويشي بايد هنگامي برداشت شود كه قطرات شبنم موجود بر سطح گياهان بر اثر تابش آفتاب خشك شده باشند. به‌منظور افزايش كيفيت مواد مؤثر فقط برگ‌هاي اين گياه بايد برداشت شوند. برگ‌ها پس از برداشت به‌سرعت سياه و يا قهوه‌اي‌رنگ مي‌شوند، لذا پس از برداشت بايد بلافاصله در حرارت ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتي‌گراد خشك شود. عملكرد پيكر رويشي تازه ۱۰ تا ۲۰ تن در هكتار است كه پس از خشك شدن ۲ تا ۴ تن پيكر رويشي خشك حاصل مي‌شود. عملكرد برگ خشك ۷/۰ تا ۱ تن در هكتار است. اگر هدف از گياه جمع‌آوري بذر باشد محصول را يك‌بار برداشت مي‌كنند و آن هنگام رسيدن بذرها است. بذرها از اوايل شهريور به‌تدريج مي‌رسند از آنجائي كه بذرهاي رسيده به اطراف پراكنده مي‌شوند از اين‌رو قبل از رسيدن بايد آن‌ها را جمع‌آوري نمود. اندام‌هاي برداشت‌شده را در سايه خشك و پس از بوجاري بذرها را تميز كرده و انبار مي‌كنند. عملكرد بذر ۱۵۰ تا ۳۰۰ كيلوگرم در هكتار است.
نحوه كاشت در منزل
شش تا هشت هفته قبل از پايان سرما بذرها را در خانه بكاريد. بذر را به‌آرامي در خاك فشار دهيد و با لايه بسيار نازكي خاك بپوشانيد، زيرا بذرها براي جوانه‌زني به نور نياز دارند. سپس با استفاده از آبپاش خاك را مرطوب كنيد. بعد از پايان سرما نهال‌ها را به زمين منتقل كنيد.
مدت‌زمان رشد و باردهي
رشد شاخه‌هاي بادرنجبويه به مدت ۶ هفته به پايان مي‌رسد ولي اين شاخه‌ها بعد از ۵ هفته هم قابل‌فروش هستند.
آفات و بيماري‌ها
بادرنجبويه مستعد ابتلا به مگس سفيد، كنه‌هاي عنكبوتي و كپك پودري است. براي مقابله با آن‌ها و حفظ سلامت گياهان دارويي مي‌توان از حشره‌كش و قارچ‌كش‌هاي ارگانيك استفاده كرد.
براي خريد بذر بادرنجبويه و ساير گياهان دارويي به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳