نخود يكي از حبوبات پرمصرف است كه در غذاهاي اصيل ايراني همچون آبگوشت، آش رشته و... به كار برده ميشود. اگرچه نخود به فراواني يافت ميشود اما كاشت آن اصول به خصوصي دارد. براي شناختن روش و اصول كاشت بذر نخود مطالب را دنبال كنيد.
نحوه كاشت نخود
كشاورزان كاشت بذر نخود را در بازه زماني ماههاي اسفند تا ارديبهشت انجام ميدهند و درصورتيكه خاك زمين در حين فرسايش نباشد، شخم زدن را نيز در فصل پاييز قرار ميدهند. ميزان عمق خاك شخم زده بايد ده تا دوازده سانتيمتر باشد. همچنين زمين موردنظر براي كاشت بذر نخود علاوه بر حاصلخيز بودن بايد فاقد علف هرز باشد. كشاورزان بذر نخود را در روزهاي ابتدايي فصل بهار و درصورتيكه دماي خاك كمتر از پنج درجه سانتيگراد نباشند ميكارند. بذر نخود بايد در عمق ۵/۲ تا ۶ سانتيمتري و در رديفهايي با فاصله ۱۵ سانتيمتري كاشته شود. نكته قابلتوجه اين است كه كاشتن متوالي نخود در يك زمين باعث زياد شدن حشرات و افزايش بيماريها ميشود، پس نياز است كه هر ۴ تا ۵ سال، يكبار در زمين نخود كشت شود. در دوران گلدهي، نخود به شرايط آبوهوايي معتدل نياز دارد و آبوهواي داغ سبب ايجاد تنش بر آب گياه ميشود كه درنتيجه به كاهش محصول ختم ميگردد.
مناسبترين دما در روز، ۳۵ درجه و در شب ۱۴ تا ۱۵ درجه سانتيگراد است. همچنين بايد بيان كرد كه نخود يك گياه روزبلند است، يعني طول روز و درجه حرارت تاريخ گلدهي را مشخص ميكند. هواي ابري و رطوبت بالا سبب كاهش ذخيره بذر نخود ميشوند. ميان تعداد شاخههاي فرعي و عملكرد گياه رابطه مستقيم وجود دارد. تراكم بوته نخود در واحد سطح تعداد شاخههاي فرعي گياه و غلافهاي آن را كنترل ميكند.
براي كاشت بذر نخود بايد به موارد بسياري توجه داشته باشيد
خاك مناسب براي كاشت نخود
كاشت بذر نخود در بيشتر خاكها امكانپذير ميباشد، اما مناسبترين خاك براي رشد نخود خاكهاي لومي است كه به اندازه كافي در تركيبشان آهك دارند كه بهتر است كشاورزان آهك را با شخم پاييزه با خاك مخلوط كنند. برخلاف خاكهاي آهكدار، خاكهايي كه بافت رسي و سنگين دارند براي كاشتن نخود گياه مناسب نيستند.
گياه نخود براي رشد كردن و دادن محصول بيشتر به كودهاي فسفره پتاس دار و آهك نيازمند است، استفاده درست از كود نيز در رشد و پرورش گياه مؤثر ميباشد. هنگاميكه گياه به منيزيم نياز داشته باشد كشاورزان ميتوانند از سنگ آهك دولوميت كه داراي كلسيم و منيزيم است استفاده كنند. براي كاشت نخود در هر هكتار، ۲۰ كيلوگرم ازت مصرف ميشود. نخود نسبت به شور بودن خاك حساس است و اگر خاك شور باشد اين گياه نميتواند جوانه بزند، اما در مواردي هم نخودها در خاكهاي شور جوانه ميزنند كه درنتيجه سبب ميشود پروتئين كمتري داشته باشند.
آبياري گياه نخود
آبياري گياه نخود بايد به ميزان مناسب انجام گردد زيرا همانگونه گياه هم از كمآبي و هم از اضافه بودن ميزان آب صدمه ميبيند. بازههاي آبياري گياه نخود به شرايط آبوهوايي و اقليمي هر منطقه بستگي دارد و با توجه به موارد بيانشده مشخص ميشود. آبياري مناسب باعث تقويت گلدهي گياه ميشود. گياه نخود بين ۱۱۰ تا ۲۴۰ ميليليتر آب مصرف ميكند تا حدود ۹۰۰ تا ۳۰۰۰ كيلوگرم در هكتار بذر نخود توليد كند. گياه نخود ميتواند آب را از اعماق بيشتر از ۱۵۰ سانتيمتر خاك جذب كند اما بهترين جذب آب گياه نخود، از عمق ۶۰ سانتيمتري خاك كه بيشتر ريشهها در آن منطقه قرار دارند انجام ميشود.
هرس گياه نخود
گياه نخود در برابر علفهاي هرز دفاع ضعيفي دارد. رشد علفهاي هرز باعث كاهش ميزان محصول و دشوار شدن برداشت محصولها ميشود. در ميان علفهاي هرز علف خارلته نسبت به علفهاي ديگر ضرر بيشتري را به گياه ميرساند. اگر در زمين موردنظر براي كاشت نخود، چمن كاشته بوده باشند مشكل سازي علفهاي هرز بيشتر ميشود. هرس كردن در بازه ميانمدت زمان كاشت تا سبز شدن گياه، علفهاي هرز را از بين ميبرد. هنگاميكه گياه نخود سبز ميشود بايد هرس كردن را متوقف كرد تا گياه بتواند بهراحتي رشد كند.
روشهاي كاشت نخود
براي كاشت نخود ميتوان از روشهاي مختلفي استفاده كرد
از جمله روشهايي كه ميتوان با آن اقدام به كشت بذر نخود كرد عبارتاند از:
روش سنتي كاشت نخود
بعد از آماده كردن زمين، ميتوان بذر نخود را بهصورت تصادفي با دست در سطح مزرعه پخش كرد. پس از انجام اين كار، كشاورزان بهوسيله گاوآهن برگردان دار بذر نخود را زير خاك ميكنند.
روش مكانيزه كاشت نخود
مناسب روش كاشت نخود از نظر تهويه و رطوبت، روش مكانيزه است. در اين روش از دستگاههاي كاشت غلات يعني دستگاه خطي كار و پنوماتيك يا همان دستگاه كاشت ذرت و چغندرقند ميتوان استفاده كرد. اما بهترين وسيله براي كاشت نخود، بذري است كه از دستگاه پنوماتيك حاصل شده باشد. كاشت نخود با اين دستگاه باعث اطمينان از كشت مناسب و تأمين شرايط محيطي مناسب براي گياه همچون كنترل عمق كاشت، فاصله ميان هر رديف، فاصله ميان بوتههاي روي رديف، صرفهجويي در ميزان بذر نخود مورد مصرف، مبارزه با علفهاي هرز، يكنواختي سطح سبز مزرعه و افزايش ميزان توليد نخود در واحد سطح ميشود.
زمان برداشت نخودها
هنگاميكه پوستههاي غلاف نخود به رنگ قهوهاي روشن نزديك به زرد و يا به رنگ كرم درآيند، به اين معنا است كه زمان برداشت نخودها فرارسيدهاست. در هنگام برداشت بايد رطوبت بذر نخود ميان ۱۰ تا ۱۲ درصد باشد. به تأخير افتادن زمان برداشت سبب افزايش ميزان ريزش غلاف يا دانهها ميشود. اگر تمايل داريد كه نخود تازه بخوريد، ميتوانيد نخودها را هنگاميكه هنوز سبز و نابالغ هستند از غلافشان جدا كنيد. نخود تازه را ميتوان مانند لوبيا ميل كرد. غلافها تنها بين ۱ تا ۲ اينچ يا ۲.۵ تا ۵ سانتيمتر طول دارند و هر غلاف داراي يك يا سه نخود است. نياز است درصد رطوبت بذر نخود در زمان انبار كردن ميان ۱۰ تا ۱۲ درصد باشد. لازم است كه از استفاده انبارهاي گرم و مرطوب و بدون تهويه جلوگيري كنيد.
براي خريد بذر نخود و ساير بذر حبوبات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راههاي زير نيز ميتوانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat_shop/
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳