سنبل‌الطيب (علف گربه) يك گياه تند است و به دليل خواص دارويي كه دارد شناخته شده است. سنبل الطيب (علف گربه) يك گياه مقاوم است كه از ريشه و برگ‌هاي آن به‌عنوان آرام‌بخش استفاده مي‌شود. ريشه گياه سنبل الطيب در طب سنتي ايران داراي ارزش دارويي است و از آن به‌عنوان آرام‌بخش اعصاب، خواب‌آور، ضد تشنج، درمان افسردگي، هضم‌كننده غذا و ضد دل‌پيچه به صورت دمنوش سنبل الطيب، عرق سنبل الطيب استفاده مي‌شود. نام علف گربه براي اين گياه ناشي از ويژگي آن است كه گربه‌ها را به خود جذب مي‌كند و نوعي اثر روان‌گردان در آن‌ها دارد. اين خاصيت به دليل وجود آكتينيدين در عصاره اين گياه است كه به فرومون‌هاي بدن گربه‌ها شباهت دارد. اين گياه اثر مشابهي نيز بر روي موش‌هاي صحرايي دارد. سنبل‌الطيب داراي بويي مطبوع است و گربه بوي اين گياه را از فاصل دور تشخيص داده به‌طرف آن مي‌رود و در اطراف آن به جست‌وخيز مي‌پردازد و از بوي آن مست مي‌شود. گل سنبل‌الطيب به رنگ سفيد يا صورتي و به‌صورت خوشه‌اي است. قسمت مورداستفاده اين گياه ريشه آن است و معمولاً از ريشه گياهي كه بيش از دو يا سه سال عمر دارد استفاده مي‌شود.
سنبل الطيب پس از خشك شدن به رنگ قهوه‌اي درمي‌آيد. طعم آن تلخ ولي خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشك شدن بيشتر مي‌شود. ريشه سنبل‌الطيب حاوي ۱ درصد اسانس است. اين اسانس در ريشه تازه بيشتر است و به‌تدريج كه ريشه خشك مي‌شود مقدار اسانس آن كاهش يافته ولي بوي آن قوي‌تر مي‌شود. اسانس تازه به رنگ سبز مايل به زرد است ولي در اثر ماندن غليظ مي‌شود. آثار دارويي ريشه تازه آن سه برابر خشك‌شده آن است. سنبل‌الطيب بايد در حرارت كم خشك شود و در حرارت بالا تمام اثر دارويي آن از بين مي‌رود. در سال ابتدايي كاشت سنبل الطيب برگ‌ها تشكيل مي‌شود و بعد از گذراندن زمستان در سال دوم ساقه‌ها رشد كرده و ارتفاع آن معمولاً ۵۰ تا ۱۵۰ سانتي‌متر است. در سال دوم در ادامه ساقه‌ها گل‌ها به‌صورت مجتمع به رنگ سفيد يا صورتي تشكيل مي‌شود كه جذب‌كننده قوي حشرات بوده و از بوي مطبوعي برخوردار است. سنبل‌الطيب (علف گربه) را مي‌توان هم از نهال و هم از بذر آن كاشت. البته بهترين راه براي اطمينان از داشتن گياهان سالم در باغ، كشت سنبل‌الطيب (علف گربه) از بذر است.
كاشت
بذرهاي گياه سنبل‌الطيب را ابتدا در خانه نشا كنيد. سعي كنيد بذرهايي تهيه كنيد كه كمتر از يك سال سن دارند. برخلاف ديگر گياهان دانه سنبل‌الطيب را نمي‌توان مدت زيادي ذخيره كرد؛ بنابراين بذرها را از يك جاي مطمئن تهيه كنيد. بذرهاي سنبل‌الطيب را در يك خاك غني بكاريد. چهار تا هشت هفته قبل از اين‌كه قصد داريد آن‌ها را در باغ بكاريد، بذرها را در خانه نشا كنيد. به‌آرامي آب گرم روي خاك بپاشيد و سيني نشا را در يك جاي آفتابي قرار دهيد. چراغ‌هاي فلورسنت يا چراغ‌هاي مخصوص رشد گياهان، مي‌توانند به جوانه‌زني كمك كنند. اگر خانه شما تا حدودي سرد است مي‌توانيد با استفاده از بسته‌بندي‌هاي پلاستيكي يك محيط گلخانه‌اي براي سيني بذر گياه فراهم كنيد.
نهال سنبل‌الطيب را تا زمان تشكيل دومين مجموعه برگ حقيقي، در خانه نگه داريد. قبل از انتقال نهال به زمين، خاك را با كمپوست و كود گياهي مخلوط كنيد. گياه سنبل‌الطيب به‌طوركلي نياز زيادي به كود ندارد ولي اگر خاك فقير و ضعيف باشد، قبل از كاشت بايد حتماً به خاك كود و كمپوست اضافه كرد. PH مناسب براي رشد سنبل‌الطيب ۵/۵ تا ۷ است. جايي را براي كاشت نهال‌هاي سنبل‌الطيب انتخاب كنيد كه در روز حداقل ۶ ساعت نور مستقيم خورشيد دريافت كند. گياه سنبل‌الطيب در سايه جزئي بعدازظهر مشكلي ندارد. فاصله بين نهال‌هاي سنبل‌الطيب را از هر طرف ۹۰ سانتي‌متر در نظر بگيريد. سنبل‌الطيب گياه بزرگي است، به‌طوري‌كه نياز به فضاي زيادي براي رشد دارد. اگر گياهان سنبل‌الطيبي كه مي‌خواهيد بكاريد تا ارتفاع ۱/۲ متر بلند مي‌شود، مي‌توانيد آن‌ها را نزديك‌تر به هم بكاريد.
گياه سنبل‌الطيب را در جايي بكاريد كه بتواند به‌راحتي بلند شود. برگ‌ها و ريشه‌هاي گياه سنبل‌الطيب، بوي ترشيده مانند دارند و بوي گل‌هاي آن تقريباً شبيه بوي وانيل است. اگر مي‌خواهيد گياه سنبل‌الطيب را در بالكن خانه خود نگه داريد، بايد قبل از اين كار اين مسئله را بدانيد كه ممكن است بوي برگ‌هاي آن براي شما كمي ناخوشايند باشد. براي جلوگيري از خورده شدن نهال‌هاي كوچك سنبل‌الطيب توسط پرندگان، مي‌توانيد براي آن‌ها يك قفس سيمي درست كنيد. گياه سنبل‌الطيب براي رشد به مقدار زيادي آب نياز دارد. خاكي كه گياه سنبل‌الطيب در آن كاشته مي‌شود بايد زهكشي خوبي داشته باشد. درصورتي‌كه در منطقه شما باران نمي‌بارد، هر جند روز يك بار خاك را با آب خيس كنيد و مقدار زيادي آب به گياه بدهيد.
برداشت
براي جلوگيري از گسترش بيش‌ازحد گياه سنبل‌الطيب و جلوگيري از به دانه رفتن گياه، گل‌هاي آن را بچينيد. از گل‌هاي گياه سنبل‌الطيب مي‌توانيد به‌عنوان دسته‌گل استفاده كنيد. همچنين چيدن گل‌ها باعث مي‌شود كه ريشه‌ها قوي بمانند و اين كار براي زماني كه گياهان به خواب مي‌روند مفيد است. براي چيدن گل‌ها از يك چاقو يا قيچي تيز استفاده كنيد. گل‌ها را با مقداري از ساقه بچينيد. گياه سنبل‌الطيب در اوايل بهار گل مي‌دهد، شما مي‌توانيد از هر گياه، دو يا سه گل برداشت كنيد (بستگي به سن گياه دارد). براي برداشت ريشه‌ها و برگ‌هاي دارويي گياه سنبل‌الطيب، يك سال كامل صبر كنيد. ريشه‌هاي بالغ سنبل‌الطيب را در پاييز برداشت كرده و خشك كنيد. چند روز قبل از برداشت ريشه‌هاي سنبل‌الطيب، به گياه آب ندهيد. در اين صورت تركيبات طبيعي گياه قوي‌تر مي‌شوند.
گياهان سنبل‌الطيب مسن‌تر را توسط بيل از خاك بيرون آوريد و اجازه دهيد تا گياهان جوان‌تر براي سال آينده رشد كنند. بيل را به‌صورت عميق در خاك فرو كنيد تا بتوانيد تمام ريشه را بيرون آوريد. ريشه‌ها را قبل از اين‌كه به خانه بياوريد با آب باغ بشوييد. ريشه را به بخش‌هاي ۱/۶ تا ۲/۵ سانتي‌متري تقسيم كنيد و آن‌ها را در يك كاسه بخيسانيد و سپس با آب كامل بشوييد. ريشه‌ها را در يك جاي خشك و خنك به مدت دو يا سه ماه قرار دهيد تا خشك شوند. ريشه‌ها بوي تندي دارند، بنابراين آن‌ها را براي خشك كردن در جايي مثل ميز آشپزخانه قرار ندهيد. جوشانده ريشه سنبل‌الطيب براي كمك به خواب، مفيد است. برگ‌هاي سنبل‌الطيب را براي استفاده در چاي جدا كنيد. از برگ‌هاي تميز و تازه سنبل الطيب به‌عنوان يك چاي آرام‌بخش استفاده كنيد و يا آن‌ها را خشك كرده و با چاي خشك مخلوط كنيد.
ريشه سنبل الطيب از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است خواص سنبل الطيب مهم آن به شرح زير است:
ضد تشنج
رفع ناراحتي‌هاي عصبي و هيستريك
ضد اسپاسم و آرام‌بخش
تب بر
درمان بي‌خوابي
ضد كرم معده و روده
ضد هيجان
برطرف‌كننده ميگرن
برطرف كردن دلهره، تشويش و نگراني
درمان بيماري ماليخوليا
برطرف كردن درد سياتيك
درمان درد سينه
از بين برنده استفراغ
مؤثر در معالجه مرض قند
التيام زخم‌ها با گرد سنبل‌الطيب
براي خريد بذر سنبل الطيب و ساير گياهان دارويي به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳